Σχετ.: 1. το υπ’ αριθμ. 111/1912/07-01-2019 έγγραφο του ΥπΑΑΤ.
Από την Δ/νση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Π.Ε. Κοζάνης σε συνέχεια σχετικών έγγραφων ενημερώσεων από το εργαστήριο Βακτηριολογίας του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου, µε τα οποία διαπιστώνεται, κατόπιν εργαστηριακών εξετάσεων, η παρουσία του επιβλαβούς οργανισµού Potato stolbur phytoplasma (Candidatus Phytoplasma solani), σε δείγματα φυτών λεβάντας σας ενημερώνουμε τα εξής:
1. Το εν λόγω φυτόπλασµα αποτελεί επιβλαβή οργανισµό ο οποίος είναι ευρύτατα διαδεδοµένος στον ενωσιακό χώρο (Γαλλία, Βουλγαρία, Αυστρία, Πορτογαλία, Κροατία, Ελλάδα, Τσεχία, Ουγγαρία, Ιταλία, Ρουµανία, κλπ).
2. Το εύρος των ξενιστών του οργανισµού είναι αρκετά μεγάλο και περιλαμβάνει κυρίως είδη της οικογένειας Solanaceae (45 είδη). Μεταξύ αυτών ιδιαίτερης οικονοµικής σηµασίας είναι η πατάτα (Solanum tuberosum, L.), η τοµάτα (Lycopersicon esculentum, Mill.), η µελιτζάνα (Solanum melongena, L.) και είδη του γένους Capsicum (πιπεριές).
Ως ευπαθή έχουν επίσης αναφερθεί, τουλάχιστον, 16 επιπλέον είδη από 6 άλλες οικογένειες, συμπεριλαμβανομένων και ζιζανίων των οικογενειών Asteraceae, Convolvulaceae (π.χ. περικοκλάδα), Lamiaceae και Fabaceae (π.χ. Trifolium spp).
3. Το φυτόπλασµα μεταδίδεται εύκολα µε εμβολιασμό, ανεξάρτητα αν είναι προσβεβλημένο το εµβόλιο ή το υποκείμενο, καθώς και µε είδη του φανερόγαµου παρασίτου Κουσκούτα. Ο σημαντικότερος φορέας του Potato stolbur phytoplasma είναι το ηµίπτερο Hyalesthes obsoletus, που ανήκει στα κοινώς ονομαζόμενα “τζιτζικάκια”.
Άλλα έντοµα-φορείς που έχουν αναφερθεί είναι: Aphrodes bicinctus, Euscelis plebeja, H. phytoplasmakosiewiczi, Lygus pratensis, L. rugulipennis, L. gemellatus, Macrosteles quadripunctulatus.
Η εκδήλωση της ασθένειας ευνοείται κατά τους θερµούς και ξηρούς µήνες του καλοκαιριού, και γενικά όταν οι καιρικές συνθήκες υποχρεώνουν τα έντοµα φορείς να µεταναστεύουν από άγρια φυτά-ξενιστές σε σολανώδη φυτά, τα οποία υπό άλλες συνθήκες δεν προτιµώνται από τα έντοµα αυτά.
Στη φύση, τα άγρια φυτά ξενιστές, όπως η περικοκλάδα (Convolvulus arvensis), το τριφύλλι και πιθανώς φυτά της οικογένειας Asteraceae ή και άλλα, φαίνεται να παίζουν σηµαντικότερο ρόλο στη διατήρηση του παθογόνου από ό,τι τα καλλιεργούμενα φυτά-ξενιστές του.
4. Ο οργανισµός µεταδίδεται σε µεγάλες αποστάσεις µε το πολλαπλασιαστικό υλικό, ενώ σε μικρότερες αποστάσεις µεταδίδεται µε έντοµα φορείς (κυρίως τζιτζικάκια).
5. Δεν υπάρχουν θεραπευτικά µέτρα στα προσβεβληµένα φυτά. Στους καλλιεργητές λεβάντας, προκειµένου να περιορίσουν τις απώλειες στις καλλιέργειες τους, συστήνονται τα κάτωθι προληπτικά µέτρα:
- εκρίζωση και καταστροφή των φυτών όσο το δυνατόν ταχύτερα μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων,
- εκρίζωση και καταστροφή των ζιζανίων που αποτελούν ξενιστές του οργανισμού,
- αποφυγή καλλιέργειας στην περιοχή, στο μέτρο που είναι δυνατόν, άλλων ευπαθών φυτών, όπως τομάτας, μελιτζάνας, πιπεριάς και καπνού,
- ψεκασμοί των φυτών με εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα για την αντιμετώπιση των εντόμων φορέων του φυτοπλάσματος, ακολουθώντας τις οδηγίες του παρασκευαστή οίκου,
- φύτευση υγειών φυτών απαλλαγμένων από τον επιβλαβή οργανισμό,
- οι παραγωγοί λεβάντας πρέπει να φροντίζουν κατά την προμήθεια υλικού προς φύτευση των καλλιεργειών τους να ζητούν από τους προμηθευτές τους τα φυτά να είναι απαλλαγμένα από το Candidatus Phytoplasma solani.
Ο Διευθυντής
Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής
Δούρδας Αναστάσιος
