Πρόληψη και αντιμετώπιση στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων

Πρόληψη και αντιμετώπιση στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων

Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε αύξηση των κρουσμάτων από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (GAS), σε παιδιά και δυστυχώς, καταγράφηκε αριθμός θανάτων. Επομένως ιδιαίτερα σημαντική είναι:

H εγρήγορση στους ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ, στα ΣΧΟΛΕΙΑ, τις Καλοκαιρινές ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ, οπότε οι υπεύθυνοι φορείς (π.χ. ΟΤΑ) θα πρέπει να είναι πλήρως ενήμεροι και να εκπαιδεύσουν σχετικά και το προσωπικό τους (Διαβάστε Οδηγίες Διαχείρισης κρούσματος διεισδυτικής στρεπτοκοκκικής λοίμωξης (iGAS) σε Παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, σχολεία, Κατασκηνώσεις)

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο. Πολλοί από εμάς φέρουμε στο λαιμό και στο δέρμα μας το βακτήριο χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης (να είμαστε δηλαδή ασυμπτωματικοί φορείς). Οι σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το GAS προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α(iGAS). Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.

Προς το παρόν δεν υπάρχει εμβόλιο.

Παρακάτω δίνονται οι βασικές πληροφορίες που αφορούν στο παθογόνο και τη μετάδοσή του, καθώς και τα μέτρα προφύλαξης για τον πληθυσμό:

1. Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α;

μεταδίδεται μέσω:

- Των μολυσμένων σταγονιδίων από τις εκκρίσεις ασθενών (στενή επαφή με ένα μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα και του φτερνίσματος)
- Της επαφής με επιμολυσμένες επιφάνειες
- Την επαφή με μολυσμένες δερματικές βλάβες ασθενών
- όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.
- Από υγιείς φορείς του βακτηρίου. Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα από άτομα που είναι συμπωματικά και νοσούν, παρά από υγιείς φορείς του βακτηρίου.

2. Ποιοι είναι πιο ευάλωτοι για να νοσήσουν

Πιο ευάλωτοι στο βακτήριο είναι τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι άνθρωποι με χρόνια νοσήματα και όσοι διαβιούν σε κακές συνθήκες υγιεινής και σε συνθήκες συγχρωτισμού.

3. Πώς μπορεί να εκδηλωθεί μία λοίμωξη από στρεπτόκοκκο – Συμπτώματα και επιπλοκές:

- Ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α συνήθως προκαλεί λοιμώξεις όπως φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, (η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα εκδηλώνεται με πυρετό, πονόλαιμο, δυσκαταποσία, διόγκωση των αμυγδαλών με λευκωπό επίχρισμα, διόγκωση των λεμφαδένων και αιμορραγικά στίγματα στην υπερώα),
- Δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά,
- Πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους,
- Γενική αδιαθεσία στα παιδιά, ανορεξία, σημάδια αφυδάτωσης, ευερεθιστότητα, έντονη καταβολή,
- Δερματικές λοιμώξεις όπως μολυσματικό κηρίο και φλεγμονή της επιδερμίδας και του υποδόριου λίπους,
- Σε κάποιες, σπάνιες, περιπτώσεις εάν η στρεπτοκοκκική λοίμωξη δεν θεραπευτεί με τα κατάλληλα αντιβιοτικά μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές όπως προσβολή των νεφρών (μεταστρεπτοκοκκική σπειραματονεφρίτιδα), της καρδιάς (ρευματικός πυρετός),
- Σε σπάνιες περιπτώσεις ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α μπορεί να προκαλέσει διεισδυτική νόσο στον άνθρωπο (iGAS-invasive Group A Streptococcus) , δηλαδή πολύ σοβαρή λοίμωξη που χωρίς την κατάλληλη και άμεση αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο (νεκρωτική περιτονίτιδα και το στρεπτοκοκκικό σύνδρομο τοξικής καταπληξίας)
- Η διεισδυτική λοίμωξη από τον πυογόνο στρεπτόκοκκο εξελίσσεται ταχύτατα γι’ αυτό οποιαδήποτε υποψία νόσου χρήζει άμεσης ιατρικής εκτίμησης.

4. Πώς μπορεί να διαγνωστεί μια λοίμωξη από στρεπτόκοκκο;

Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις για τη διάγνωση της λοίμωξης. Η στρεπτοκοκκική φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορεί να διαγνωσθεί με καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος καθώς επίσης και με ένα ταχύ τεστ ανίχνευσης του αντιγόνου του στρεπτοκόκκου, γνωστό ως step test.

5. Πώς μπορούμε να σταματήσουμε την εξάπλωση των λοιμώξεων;

- Σωστή εφαρμογή των κανόνων υγιεινής και της υγιεινής των χεριών με σαπούνι και ζεστό νερό για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα
- Εφαρμογή των μέτρων ατομικής προστασίας – χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα
- Αποφυγή του συγχρωτισμού και σωστό αερισμό των χώρων
- Σωστή καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών και των συχνά χρησιμοποιούμενων αντικειμένων, σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών
- Περιορισμός των ατόμων που νοσούν σε κατ’ οίκον νοσηλεία, τουλάχιστον για ένα εικοσιτετράωρο μετά την έναρξη της αντιβιοτικής τους αγωγής
- Απομόνωση όσων αισθάνονται αδιαθεσία μέχρι την διαγνωστική διερεύνηση του περιστατικού